TV Most

Nedavni požar u Notr Damu u Parizu podigao je svest svetske javnosti o značaju kulturnog nasleđa i na opasnosti da ono nestane usled nesreća, pa tako i na spomenike kulture u Srbiji, a Olivera Marković, viša savetnica u Sektoru za kulturno nasleđe Ministarstva kulture, kaže da su najugroženiji oni koji se nalaze izvan naselja, u blizini šume, na brdovitom terenu, često i izvan saobraćajnica.

Poseban problem, skreće pažnju, predstavlja sistem dojavljivanja i dodaje da Ministarstvo kulture kontinuirano pruža finansijsku podršku za redovnu zaštitu kulturnog nasleđa (pokretnog i nepokretnog) od elementarnih nepogoda i drugih nesreća. Tako su ustanove u kojima se čuva kulturno nasleđe, snabdevene sistemima protivpožarne zaštite i one određuju prioritete spasavanja i mesto privremenog deponovanja za pokretne predmete od izuzetnog istorijskog, umetničkog i religijskog značaja, ali i za dokumentaciju.

Markovićeva podseća u izjavi za Tanjug da je od 2016. godine do danas u protivpožarni sistem Galerije Matice srpske u Novom Sadu uloženo ukupno 12 miliona dinara za dva depo-prostora, a u rekonstruisanim zgradama Muzeja savremene umetnosi i Narodnog muzeja u Beogradu ugrađeni su sistemi protivpožarne zaštite koji zadovoljavaju najviše standarde.

Za nepokretna kulturna dobra se, kako objašnjava, izrađuju planovi upravljanja rizicima od elementarnih nepogoda i drugih nesreća prema tipovima kulturnih dobara, i to prvo za kulturna dobra upisana na Listu svetske baštine.

„Prilikom izrade konzervatorsko-restauratorskih projekta, ustanove su dužne da predvide i obezbeđivanje umanjivanjenja rizika od požara – kod konstrukcije objekta koriste se materijali otporni na požar, ugradnja hidranata, sistem dojavljivanja i drugo, a radi se i na podizanju svesti o značaju kulturnog nasleđa kod lokalnih zajednica u cilju utvrđivanja aktivnosti za umanjivanje rizika od nepogoda i drugih nesreća“, objasnila je Markovićeva.

Ona podseća da je veliki požar 2004. godine uništio gotovo trećinu kompleksa manastira Hilandar na Svetoj gori upravo zbog problema dopremanja vode za gašenje, i zbog toga je na adekvatnom mestu van kompleksa izgrađen rezervoar za vodu koji bi služio za gašanje eventualnog požara.

Olivera Marković kaže i da se svi materijali koji se ugrađuju u objekte koji se obnavljaju u Hilandaru, premazuju zaštitnim protivpožarnim hemikalijama. Manastir u ovom trenutku od požara štite tri vatrogasna vozila, od kojih su dva klasična vatrogasna kamiona i jedno manje vozilo koje može da uđe u portu manastira. Pored rezervora za vodu, u okviru manastirskog kompleksa nalazi se i cisterna za vodu, adaptirana od nekadašnjeg srednjovekovnog bunara, a paralelno s radovima na obnovi, vrši se, prema njenim rečima, i obnavljanje i proširivanje kapaciteta hidrantske mreže.

Izvor: Танјуг